مطالعة تطبیقی چهار نمایة خشکسالی هواشناسی بر پایه عملکرد نسبی محصول گندم دیم در استان همدان

برای سنجش کمّی خشکسالی هواشناسی از شاخص‌های استاندارد بارش (Z)، ناهنجاری بارش (RAI)، بارش استاندارد شده (SPI) و درصدی از نرمال (PNPI) براساس بارش‌های فصلی و سالانة 15 ایستگاه هواشناسی استان همدان استفاده شد. در بررسی تأثیرات خشکسالی هواشناسی بر کشاورزی نیز از شاخص عملکرد نسبی محصول گندم دیم استفاده گردید. بررسی‌ها نشان داد که شاخص‌های Z، RAI و SPI در مقیاس فصلی و سالیانه و شاخص PNPI در مقیاس فصلی، برآوردهای خوبی از شدت و تداوم خشکسالی‌ها ارائه دادند. شدت خشکسالی‌های رخداده ـ فارغ از نوع شاخص‌ ـ بیشتر در حد متوسط و خفیف بود. شاخص‌های Z ، RAI و SPI روندی همسو با شاخص زراعی عملکرد نسبی گندم داشته است، اما شاخص SPI از نظر شدت خشکسالی‌های برآوردی با شاخص زراعی عملکرد نسبی همخوانی مطلوب‌تری داشت. نتایج نشان داد که منطقة همدان در هر 10 سال یک دوره خشکی دوسالانه داشته و در 30 سال گذشته نیز یک خشکسالی سخت و شدید را پشت سر گذاشته است. تعداد بالای خشکسالی می‌تواند ناشی از افزایش تعداد خشکسالی‌های کم‌شدت به واسطه کوتاه شدن دوره بازگشت باشد.